Kostur

Orkudrykkir

Ein orkudrykkur er ein leskidrykkur, sum inniheldur nógv koffein. Orkudrykkir innihalda eisini ofta evnini taurin og glucoronolacton, umframt vitaminir so sum B6 og B12. Øll hesi evnini virka hvør á sín hátt stimbrandi, soleiðis at tú eftir stuttari løtu kennir teg hava meira orku.

Tilmæli: Orsakað av høgum koffeininnihaldi og hjáárinum, sum kunnu standast av tí, mælir Heilsustýrið til at avmarka nýtsluna av orkudrykkjum.

Koffein

Koffein hevur ein kveikjandi virknað og økir eitt nú framleiðsluna av dopamini, sum fær okkum at kenna okkum væl. Hetta ger, at koffein virkar krøkjandi og nógv okkara eru bundin at eitt nú kaffi. 
Vaksin fólk eiga í mesta lagi at fáa 400 mg av koffeini um dagin. Tað samsvarar við uml. fýra koppar av kaffi, ella tilsamans 8 dl. Hægst loyvda nøgdin av koffeini í orkudrykkjum er 320 mg/l, og vanliga er júst henda nøgdin latin í orkudrykkirnar, tvs. at í eini hálvlitursfløsku eru 160 mg av koffeini. Koffein er eisini í øðrum mat- og drekkivørum so sum te 160 mg/l, vanligari kola 92 mg/l og ljósari sjokulátu 160 mg/kg.

Ovurnýtsla av koffeini kann elva til órógvaða hjartarútmu, høgt blóðtrýst, hjartabankan, andaneyð, magapínu, vaml, angist, órógv, svøvnórógv og í ringasta føri hjartasteðg.

Børn og orkudrykkir

Einki aldursmark er ásett fyri at kunna keypa orkudrykkir, men Heilsustýrið mælir frá, at børn og ung undir 18 ár drekka orkudrykkir. Høvuðsorsøkin er høga koffeininnihaldið og eindirnar, sum vanliga eru ein hálvur litur. Hesi gera, at børn og ung skjótt fáa meira koffein enn tað, ið verður mett at vera trygt (t.e. 2.5 mg koffein per kg kropsvekt). Ovurnýtsla av koffeini kann gera, at børn og ung verða órólig, ilsklig og hava trupult við at hugsavna seg.

Tá børn og ung drekka orkudrykkir, kann tað hava negativ árin á heilsuna so sum:

• Ilt í búkin, høvuðpínu og vaml

• Gerast órólig

• Fáa hjartabankan og vøddaskjálvtar

• Svøvnórógv

• Sýruskaðar á tenninar